آموزش جیره نویسی برای پرندگان

برای اینکه گله پرنده ها (گوشتی و تخم گذار) راندمان بالایی در تولید داشته باشند، پرورش دهنده باید بتواند با دانش خود نسبت به گله، اقداماتی انجام دهد تا راندمان افزایش یابد. یکی از راهکار های اساسی در این زمینه نیز، ایجاد جیره بندی طیور به شکلی مناسب و اصولی می‌باشد. جیره نویسی طیور باید به گونه ای باشد تا تمامی مواد مغذی و مورد نیاز در غذای طیور لحاظ گردند. لطفا دقت داشته باشید که جدای از کاهش یک ماده مغذی و مورد نیاز، اندازه بیش از حد همان ماده نیز می‌تواند به گله آسیب بزند. علاوه بر آن از نظر اقتصادی نیز به صرفه نمی‌باشد.

جیره نویسی طیور اگر دقیق و درست باشد، باعث رشد بهتر و افزایش تولید می‌گردد. اما توجه داشته باشید که جیره مناسب نباید از لحاظ اقتصادی به ضرر پرورش دهنده بوده و سود آن را کاهش دهد. هدف از پرورش و نگهداری پرندگان، سود آوری و کسب درآمد است. اما با هزینه های بالای یک جیره نامناسب، سود پرورش نیز به شدت کاهش می‌یابد. داشتن اطلاعات کافی در این زمینه می‌تواند کمک بزرگی به افراد بکند، زیرا تنها با مخلوط کردن چند ماده غذایی مغذی نمی‌توان یک جیره مناسب را تهیه کرد.

تنظیم جیره طیور

تنظیم جیره در پرندگان باید به شکلی باشد تا تمامی مواد مغذی و مورد نیاز پرنده با توجه به سن، نژاد، شرایط نگهداری و تولید و … ، با نسبت های درست استفاده شوند. در نتیجه پرنده باید با تغذیه از جیره مورد استفاده بتواند تمامی مواد مغذی مورد نیاز برای رشد را به میزان کافی به طور روزانه دریافت کند.

استفاده از پروتئین و اسید آمینه در جیره نویسی

در جیره نویسی طیور می‌توانید مقادیر مورد نیاز پروتئین و اسید های آمینه را به راحتی تهیه کنید. اما تامین مقدار لازم از اسید آمینه های ضروری، کمی سخت تر است. توجه داشته باشید که اگر مقدار پروتئین لازم در جیره طیور از حد استاندارد کمتر باشد، تاثیر منفی در رشد پرنده داشته و کمبود آن می‌تواند موجب ذخیره شدن چربی ها در بافت های بدن شوند.

اسید آمینه های ضروری

اسید آمینه هایی که برای پرنده ها ضروری هستند، به تعداد ۱۰ عدد می‌باشند. وجود این مواد در غذای پرنده باعث رشد بهتر پرنده شده و برای سلامت آن نیز مفید است.

اسید آمینه های محدود کننده در جیره طیور

برخی از اسید آمینه های جیره دارای مقادیر کم و محدود کننده ای هستند مانند آرژنین، متیونین، لیزین، تریپتوفان و ترئونین که می‌توانید با انتخاب مواد غذایی مناسب، این کمبود ها را جبران کنید. اگر در جیره غذایی که تهیه کردید، آرژنین به میزان کافی نیست، مشکل خاصی ندارد.

می‌توانید تنها با مکمل های پروتئینی گیاهی، این کمبود را به راحتی جبران کنید. از طرفی در بیشتر جیره ها، لیزین و متیونین جزو اولین اسید آمینه های محدود کننده می‌باشند. دقت داشته باشید که کمبود لیزین در تغذیه مرغ تخم گذار مناسب نیست. برای اینکه اسید آمینه های محدود را به راحتی در جیره غذایی پرندگان فراهم کنید، می‌توانید از مکمل ها استفاده کنید.

نیاز به اسید آمینه در جیره نویسی طیور

استفاده از برخی مواد می‌تواند میزان احتیاج به اسید آمینه در جیره جوجه مرغ و طیور را افزایش دهد. در نتیجه بهتر است با اینگونه مواد و خوراک ها آشنا باشید تا هنگام به کارگیری آنها، مقادیر اسید آمینه ها را نیز تنظیم کنید.

• در صورتی که از مواد مغذی استفاده می‌کنید که سطح تولید انرژی را افزایش می‌دهند، باید در مقابل از اسید آمینه های ضروری نیز بیشتر استفاده کنید.
• افزایش میزان چربی های غیر اشباع، سبب می‌شود تا آلدئید تولید شده و احتمال پیوند با لیزین نیز افزایش می یابد.
• در صورتی که از سویای خام در تغذیه طیور استفاده می‌کنید، بهتر است بدانید که ترکیبات این ماده سبب هیپرتروفی در پرنده شده و در نتیجه متیونین بیشتری باید مصرف شود.
• فراموش نکنید که اگر در جیره خود مقادیر بیش از حد اسید آمینه ضروری داشته باشید، از سوی دیگر اسید آمینه های غیر محدود کننده نیز افزایش می یابند. پس باید مقدار همه چیز اصولی و در حد استاندارد باشد.

تغذیه در محیط های گرم

اگر دمای محل نگهداری و پرورش طیور به خوبی کنترل نشود، در ازای هر افزایش دمایی که بین محدوده ۲۰ تا ۳۰ درجه سانتی گراد صورت گیرد، پرنده ها تقریبا ۱ الی ۱.۵ درصد خوراک کمتری می‌خورند. در چنین شرایطی طیور مواد مغذی کمتری دریافت کرده و تاثیر بد این موضوع را در عملکرد گله مشاهده می‌کنید. برای حل این مشکل ۲ راه دارید، یا سریعا اقدام به بهبود سیستم دمایی و تهویه سالن و محل نگهداری کنید، یا غلظت جیره غذایی را افزایش دهید.

نقش گندم در پرورش

گندم در اکثر کشورها به عنوان منبع اصلی انرژی در جیره های طیور مورد استفاده قرار می‌گیرد. معمولا به علت مصرف آن در تغذیه انسان، گندم مرغوب گران تر از سایر غلات می‌باشد. برای استفاده در تغذیه پرنده ها می‌بایست از گندم درجه ۲ و ۳ استفاده نمود. گندم ها را بصورت سنتی به واریته های زمستانه و بهاره تقسیم می‌کنند. گندم ها را در برخی مواقع از رنگ پوشش آنها بصورت قرمز و سفید مشخص می‌کنند و نهایتا طبقه بندی گندم های نرم و سخت نیز وجود دارد.

ارزش غذایی گندم عمدتا به نرمی و سختی آن بستگی دارد تا جوجه های تازه هچ شده بتوانند در پلیت به راحتی هضم کنند. در گندم سخت پروتئین بیشتری به همراه نشاسته وجود دارد بنابراین این نوع گندم ها حاوی پروتئین و لیزین بالاتری هستند. پروتئین موجود در گندم سخت برای پخت نان بسیار مفید است در حالی که گندم نرم برای پخت شیرینی و کیک در قنادی ها مناسب است.

ترکیبات گندم در مقایسه با غلات دیگر تغییرات بیشتری دارد. برای مثال پروتئین خام آن از ۶ تا ۲۲ درصد تغییر کرده و بطور طبیعی بین ۸ تا ۱۴ درصد است. آب و هوا و حاصلخیزی خاک مانند واریته گیاه بر میزان پروتئین موجود در آندوسپرم، پرولامین، گلیادین، گلوتنین و گلوتنین تاثیر گذار می‌باشند. مخلوط پروتئین های موجود در آندوسپرم را اغلب گلوتن می‌خوانند. ترکیب اسیدهای آمینه در این دو پروتئین متفاوت است.

میزان لایزین موجود در گلوتنین ۳ مرتبه بیشتر از لایزینی است که در گلیادین می‌باشد. اسیدهای آمینه موجود در گلوتن گندم، اسید گلوتامیک (۳۳%) و پرولین (۱۲%) است. تمام گلوتن ها خاصیت الاستیسیته ( کش آمدن) دارند، که در تغذیه طیور بخصوص برای جوجه ها خیلی مهم هستند و حتما باید از انواع اسید آمینه ها در تغذیه طیور استفاده شود تا باعث کش آمدن گلوتن در روده ها نشود..